Symfoniaserc.pl: "SMak życia"

Pod takim hasłem, Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego (PTSR) zorganizowało trzecią edycję konkursów: poetyckiego i fotograficznego, których celem jest promowanie aktywności osób chorych na stwardnienie rozsiane ich rodzin i przyjaciół.

W tegorocznej edycji, udział wzięło 13 autorów, którzy przysłali 50 wierszy, oraz 16 osób, które nadesłało 53 zdjęcia.

Obradujące jury konkursu poetyckiego w składzie:
Andrzej Zaniewski - przewodniczący jury Krzysztof Bieńkowski - członek jury Miłosz Kamil Manasterski - członek jury

przyznało następujące nagrody:

I nagroda: Arkadiusz Stosur -,,Kiedy nadchodzi sen" II nagroda: Robert Drozdowski - ,,Krzyk" II nagroda: Zuzanna Konarska - ,,Jest taki dzień"

Nagroda specjalna: Krystyna Pilecka - ,, wpaść na kawę"

Równorzędne wyróżnienia otrzymali:

1 Agata Długokęcka- ,,Do brzuszka"
2 Ewa Mianowska - ,,Życie tak szybko się zmienia"
3 Danuta Ławniczak - ,,Za oknem"
4 Monika Kładko - ,,Pogubione uczucia"
5 Anna Koprowska - Głowacka - ,,Cóż robić"
6 Natalia Paliwoda - ,, Twoja twarz"
7 Iza Marciniak - ,, Sztuka życia"
8 Wanda Jajko - ,,Recepta"
9 Regina Adamowicz - ,,Cóż znaczy miłość"

Specjalne wyróżnienie przyznano:
Robertowi Drozdowskiemu za utwór ,, Mur" - za szczególne przesłanie wiersza
Zuzannie Konarskiej za utwór ,, Ponte Vecchio" - za liryczność i emocjonalność wiersza.

Obradujące jury konkursu fotograficznego w składzie:
Waldemar Gorlewski - przewodniczący
Mariusz Adamski - członek jury
Przemysław Wierzchowski - członek jury

przyznało następujące nagrody:

I nagroda: Tomasz Iwaniuk - "I belive i can touch the sky"
II nagroda: Agata Długokęcka - "Tacy Sami Już Inaczej - Smak nowości"
III nagroda: Anna Cicha - "Przyjaciel, osoba która zdobędzie z tobą kolejny szczyt"

Równorzędne wyróżnienia otrzymali
1 Elżbieta Kałuża - "Ślimak"
2 Małgorzata Jędrowska - "Moja radość, Pustynna Łeba"
3 Sławomir Kałuża - "Jak zaczarowani"
4 Zuzanna Konarska - "Dzieci, Ludzie Angoru"

Wyróżnienia PTSR otrzymali:
Anna Horodeńska - "Z tej perspektywy wszystkie kłopoty wydają się mniejsze"
Blanka Pawluczuk - "bez tytułu"
Martyna Surdy-Wziątek - "Nadmorski zachód słońca"
Emilia Kremer - "Cudowny zachód słońca"
Monika Kładko - "Życie we mgle"

Jeszcze raz wszystkim autorom serdecznie gratulujemy.

Zwieńczeniem tegorocznych konkursów był "Wieczorek Poetycki" połączony z Wernisażem , który odbył się 26 sierpnia br. o godzinie 12.00, w Galerii Apteka Sztuki w Warszawie. Uczestniczyli w nim zarówno laureaci jak i jury oraz zaproszeni goście. Uczestniczyła także pani Helena Kładko - członek Rady Głównej PTSR, która wręczała nagrody laureatom.

Podczas uroczystości, oprócz wręczania nagród, dyplomów i kwiatów - Maciej Stymlak, w niepowtarzalny sposób odczytał nagrodzone wiersze., a uczestnicy z zainteresowaniem obejrzeli nagrodzone prace fotograficzne.

"Te konkursy i Wieczorek - to święto dla nas, możliwość wyjścia z domu, spotkania z ludźmi, porozmawiania o sprawach innych niż tylko choroba" powiedziała jedna z uczestniczek Wieczorku.

Ze względu na 20.lecie Polskiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego, dzięki Funduszowi Popierania Twórczości ZAiKS wydany został tomik wierszy zebranych ,,Kubek pełen SMaku". Znalazły się w nim wiersze nagrodzone we wszystkich edycjach konkursu.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom Wieczorku Poetyckiego oraz gościnnej Galerii Apteka Sztuki.

Dziękujemy także : PO FIO, firmie Bayer oraz ZAiKS za umożliwienie realizacji

Poetycka lekcja empatii

Konkurs poetycki organizowany przez Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego jest bardzo szczególny. Wśród wielu organizowanych w Polsce jest jedynym adresowanym nie do profesjonalnych czy nie profesjonalnych literatów, ale do osób chorych na SM. Jest prośbą o pokazanie za pomocą poetyckich obrazów ich życia, cierpienia i radości, leków i nadziei. Dzięki niemu powstają teksty poszerzające naszą wiedzę o życiu ludzi dotkniętych stwardnieniem rozsianym. Choć to się zdarza, ten konkurs nie jest ukierunkowany na odnajdywanie nowych poetyckich talentów, czy też promocję talentów już odkrytych. Może to brzmieć jak banał, ale pomimo (czy może nawet wbrew) werdyktowi jury zwycięzcami w tym konkursie są wszyscy jego uczestnicy. Nie ma przegranych - bo wszyscy, którzy zachęceni przez Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego zechcieli sięgnąć po pióro zrobili coś dobrego dla siebie i innych.

Kiedy myślimy o poezji - najczęściej skupiamy się na jej artystycznym wydźwięku. Oceniamy i klasyfikujemy ją w skali krytyczno-literackich wartości. Skupiamy się na tym, jak autorzy piszą, a nie na tym, o czym. We współczesnej poezji często brakuje ważnych treści, w coraz bardziej udziwnione formy ukrywają banał i brak refleksji. Takie konkursy jak ten - przypominają wszystkim, że ważne nie jest tylko w jaki sposób komunikujemy się poprzez poezję, ale także to, co mamy do zakomunikowania. Przypominają jak ważny jest sam akt komunikacji, jak istotne jest by czynić z wiersza narzędzie przekazu swoich myśli i doświadczeń. To niezwykle cenne, że poprzez wiersze można otworzyć się na innego człowieka, opowiedzieć o swoich problemach, pokazać całe swoje życie.

Poezja traktowana wyłącznie w kategoriach artystycznych oddala się od tzw. zwykłego człowieka, który nie zawsze chce śledzić najnowsze tendencje w poezji. Nie tak wiele osób chce dotrzymywać kroku nowym poetyckim modom, emocjonować się krytycznymi sporami, analizować starsze i nowsze nurty. Oczywiście to ważne, żeby poezja rozwijała się a poeci poszukiwali nowych poetyckich możliwości. Tyle, że poezja, jak i każda inna sztuka ma prawo do bytu na wielu płaszczyznach. Pomyślmy o muzyce: jej przeróżne byty towarzyszą nam w tylu sytuacjach poza salami koncertowymi - od dzwonków w telefonach po dziecięce pozytywki. Przyznajemy sobie prawo do muzykowania nawet jeśli nie mamy słuchu absolutnego. Bawimy się przy muzyce i modlimy, co więcej, przypisujemy jej właściwości terapeutyczne. Jakże blado na tym tle wypada współczesna poezja, zapędzona do ciemnego kąta biblioteki i trzymana pod kluczem w salach uniwersyteckich. Tak mało poezji przenika do naszego życia na co dzień.

Konkurs Poetycki PTSR jakby na nowo odkrywał możliwość obecności poezji w życiu człowieka, także człowieka doświadczanego chorobą. Nie jest przecież poezja zastrzeżona dla pięknoduchów i niebieskich ptaków. Nie jest zastrzeżona dla literaturoznawców i wtajemniczonych. Każdy może pisać wiersze - tak jak każdy może śpiewać. Tak jak i w muzyce - nieliczni osiągają profesjonalizm w grze na instrumentach, ale każdy próbował na czymś grać - tak i w poezji - każdy może a nawet powinien próbować pisać wiersze. Nawet jeśli nie spełni wszystkich oczekiwań krytyków literackich - pisanie przyniesie wiele satysfakcji i radości.

Dzisiaj - kurczowo przywiązując się do wartości artystycznych w poezji - wstydzimy się przyznać, że pisanie poezji może mieć walor terapeutyczny. Zadziwiające, że chcemy umuzykalniać dzieci, uspokajać nasze rozedrgane umysły muzyką relaksacyjną, wreszcie stosujemy wyrafinowane metody muzykoterapii w psychoterapii i pedagogice - a nie chcemy myśleć w takich samych kategoriach o poezji. A przecież uczestnicy konkursu PTSR mogą potwierdzić te zupełnie pozaartystyczne możliwości poezji i poezjowania. Poezja pomaga się wyciszyć, pomaga w osiągnięciu skupienia, daje możliwość głębokiej autorefleksji a także - co najważniejsze - przezwyciężenia poczucia osamotnienia. Każda zapisana kartka papieru, nawet najgłębiej schowana daje szanse na kontakt z drugim człowiekiem - jest nadzieją, jest wysłanym listem. Każdy napisany wiersz jest buntem przeciwko schematom i uproszczeniom, otępieniu płynącemu z hałaśliwych mediów i obojętności. Każdy napisany wiersz oznacza także rozwój, choćby poprzez poszukiwanie nowych znaczeń słów, rozbudowywanie własnego słownictwa, tworzenia wyrafinowanych konstrukcji, zmienianie znaczeń, poprzez ową językową inżynierię, za pomocą której prowadzi się inteligentną grę z czytelnikiem.

Wierzę, że poezja może dla wielu osób chorych na SM być jedną z ważnych dróg rehabilitacji, z pewnością nie podstawową, ale bardzo istotną. Także dlatego, że pisanie wierszy włącza w społeczność piszących i czytających - zapobiega alienacji. Podnosi poczucie własnej wartości i otwiera umysł. Umożliwia także szlachetne współzawodnictwo, właśnie poprzez udział w konkursie PTSR. Bo choć pisałem już na wstępie, że wszyscy uczestnicy tego konkursu mają prawo czuć się zwycięzcami, to jednak co roku jury przykłada artystyczne kryteria do nadesłanych na konkurs prac. Jest wyraz szacunku dla ich autorów. Zasługują bowiem także na to, by ich utwory zostały rzetelnie ocenione przez ludzi zajmujących się zawodowo literaturą. To bardzo ważny aspekt tego konkursu, że jego organizator nie odpuszcza uczestnikom, nie traktuje ich ulgowo (a zatem lekceważąco), negując w ogóle potrzebę poszukiwania w tych tekstach walorów artystycznych, zakładając tym samym, że są złe, skoro pisane przez chorych na SM.

Wręcz przeciwnie: wszyscy którzy nadeślą wiersze na konkurs mogą liczyć na życzliwe ale i surowe potraktowanie przez jury - na takich samych warunkach jak w konkursach w których organizatorzy nie pytają nikogo o stan zdrowia. W tym akcie oceny przez jury wszyscy uczestnicy konkursu nie są poetami cierpiącymi na SM, są po prostu poetami, nawet jeśli o SM piszą.

Zawsze cieszy sam fakt pisania poezji, nawet jeśli efekty nie są w pełni zadowalające. Nawet w tych słabszych utworach autorów nie stających na konkursowym podium znajdujemy coś niezwykle cennego - autentyzm. Ujmuje w jaki sposób - za pomocą prostych środków wyrazu - mogą zadziwiać, wzruszać i przekazywać afirmację życia. Wiersze uczestników konkursu są znakomitą lekcją empatii. Ten konkurs przypomina, że poezja jest sprawdzoną przez tysiące lat i nadal niezwykle skuteczną metodą budzenia ludzkich uczuć, przełamywania ludzkiej obojętności.

Miłosz Kamil Manasterski

Nota biograficzna:

Miłosz Kamil Manasterski - (ur. 1977), poeta, prozaik, animator kultury. Autor sześciu książek poetyckich i zbioru opowiadań. Tłumaczony na chiński, rosyjski i wietnamski. Członek Zarządu Głównego i Komisji Kwalifikacyjnej Związku Literatów Polskich. Redaktor naczelny Magazynu Internetowego ZLP www.literaci.eu. Więcej o autorze: www.manasterski.eu